Hoe kunnen we van ondervoeding naar goede voeding gaan? Ontdek de belangrijkste punten van DSM's satellietsymposium op ESPEN 2021

• Goede voeding is essentieel voor een optimale gezondheid en welzijn. Maar ondervoeding komt vaak voor bij ouderen - vooral in verpleeghuizen en ziekenhuizen - en heeft een aanzienlijke negatieve invloed op de gezondheid, onafhankelijkheid en levenskwaliteit. Dus hoe kunnen we helpen om de normen voor voedingszorg bij ouderen te verhogen?
• Tijdens het Satellite Symposium van dsm-firmenich op het ESPEN 2021 Virtueel Congres onderzochten gerenommeerde specialisten - Prof. Philip Schütz, Marcel J.G Smets en Markus Biedermann - de stappen die genomen kunnen worden om het voedingsmanagement bij ouderen op een hoger plan te brengen. Tijdens de sessie werden onder andere de bevindingen besproken van een recent gepubliceerde subgroepanalyse van de EFFORT-trial die de impact onderzocht van voedingsondersteuning op ziekenhuispatiënten met ouderdomsgerelateerde kwetsbaarheid, en de nieuwste aanbevelingen voor voeding in verzorgingshuizen ontwikkeld door het European Aging Network.
• Lees verder om de top vier te ontdekken voor medisch directeuren, portfoliomanagers, R&D en innovatiemanagers, en leer hoe je ondervoeding kunt veranderen in goede voeding in zorginstellingen. 

Ziektegerelateerde ondervoeding komt vaak voor in klinische omgevingen en treft naar schatting één op de vier patiënten die in het ziekenhuis worden opgenomen.¹ Hoewel het mensen van alle leeftijden treft, zijn oudere mensen het kwetsbaarst voor ondervoeding vanwege veranderingen in voedselinname en eetlust naarmate we ouder worden. Ondervoeding kan de immuunfunctie aantasten, wat leidt tot een hoger risico op infecties en ziekten, verdere kwetsbaarheid, slechtere resultaten voor de patiënt en een verminderde levenskwaliteit. Daarom is tijdige voedingszorg essentieel om deze patiënten te ondersteunen.

Tijdens drie sessies onder leiding van experts, georganiseerd door dsm-firmenich op het ESPEN 2021 Virtueel Congres, onderzochten Prof. Philip Schütz, Marcel J.G Smets en Markus Biedermann het belang van optimaal voedingsmanagement bij het voorkomen - of omkeren - van ondervoeding in klinische settings, plus de nieuwste richtlijnen voor voedingszorg bij ouderen in het bijzonder. Hieronder schetsen we vier belangrijke inzichten van het evenement. 

Geïnteresseerd in bijpraten op aanvraag? Klik op hier om de webinarsessie te bekijken.

1. Ondervoeding bij ouderen: Waar staan we in 2021?

Er is steeds meer bewijs dat ondervoeding een aanpasbare risicofactor is bij gehospitaliseerde patiënten, vooral bij oudere en kwetsbare patiënten met meerdere ziekten. Tijdens zijn presentatie besprak Prof. Philip Schütz, Kantonspital Aarau AG, de nieuwste bevindingen van een subgroeponderzoek van de EFFORT trial gericht op oudere patiënten.² In het onderzoek kreeg één groep geïndividualiseerde vroegtijdige voedingstherapie volgens de richtlijnen voor het beste voedingsmanagement. De tweede groep kreeg standaardvoeding uit de ziekenhuiskeuken.

Uit het onderzoek bleek dat gerichte medische voedingstherapie hielp om het eiwit- en energieniveau bij kwetsbare patiënten te verhogen en een positief effect had op de klinische resultaten. In feite verminderde voedingsondersteuning - die voeding tijdens de ziekenhuisopname en voedingsadvies omvatte - het risico op sterfte met 50% op de korte termijn (d.w.z. 30 dagen na de ziekenhuisopname). Het sterfterisico was ook lager op de lange termijn (zes maanden na ziekenhuisopname) bij degenen die voedingsondersteuning kregen.

2. Ondervoeding beoordelen en aanpakken

Proactieve, vroegtijdige screening en effectieve voedingsondersteuning zouden een belangrijke positieve invloed kunnen hebben op oudere patiënten door hen te helpen ondervoeding te overwinnen of te voorkomen. Prof. Schütz deelde enkele aanbevelingen voor het beheer van ondervoeding in een ziekenhuisomgeving³, die zijn afgestemd op de ESPEN-richtlijnen:

• Screening op ondervoeding binnen 24-48 uur na ziekenhuisopname met een gevalideerd screeningsinstrument (zoals NRS 2002). Het is belangrijk om op te merken dat de BMI geen goede maatstaf is voor ondervoeding. Weinig eetlust in combinatie met gewichtsverlies zijn de grootste rode vlaggen. Het beoordelen van spiermassa via een handgreepkrachttest is ook een indicatie van ondervoeding die gemakkelijk kan worden gemeten en gecontroleerd in de loop van de tijd.
• Als er een risico wordt vastgesteld, is een individuele patiëntbeoordeling nodig om te onderzoeken waarom er sprake is van ondervoeding. Het kan bijvoorbeeld te maken hebben met ziekte, stofwisselingsziekten, depressie of medicijngebruik.
• De diagnose wordt gesteld en de ernst van de ondervoeding wordt bepaald.
• Er worden individuele voedingsdoelen gedefinieerd, waaronder caloriebehoeften, eiwitbehoeften, microvoedingsstoffen en andere voedingsdoelen.
• Zorg voor voedingsondersteuning via orale voeding als eerste stap. Als dit niet voldoende is, moet enterale voeding of parenterale voeding worden toegediend. Het is belangrijk om in dit stadium rekening te houden met de voorkeuren van de patiënt.
• Blijf controleren op de patiënt. Oudere mensen moeten voedingszorg blijven krijgen na hun verblijf in het ziekenhuis, zodat ze minder risico lopen om opnieuw ondervoed opgenomen te worden in het ziekenhuis.

3. Beste praktijk voor goede voeding in verzorgingshuizen

Er vindt een belangrijke verschuiving plaats in de houding ten opzichte van langdurige voedingszorg bij ouderen. Nu steeds meer ouderen zo lang mogelijk onafhankelijk willen blijven, ligt de nadruk in verpleeghuizen steeds meer op goede voeding en preventie, in plaats van alleen maar palliatieve zorg. Er is al een toenemend besef dat voedingsmanagement bij ouderen een gedeelde verantwoordelijkheid is van het management van zorginstellingen en andere belanghebbenden.

Tijdens zijn sessie introduceerde Marcel J.G Smets van het European Aging Network (EAN) - dat meer dan 10.000 zorgverleners in 25 Europese landen ondersteunt en voor miljoenen ouderen in Europa opkomt - nieuwe praktische richtlijnen voor voedingsmanagement op lange termijn in de ouderenzorg. De richtlijnen houden rekening met een aantal factoren, zoals individuele voorkeuren en benadrukken het belang van een ondersteunende omgeving.

4. Een 5-sterrendieetcultuur creëren

Ter afsluiting van het Satellite Symposium van dsm-firmenich besprak Markus Biedermann het belang van aantrekkelijke voeding via innovatie in verpleeghuizen. Tot nu toe was de rol van voeding in verzorgingshuizen het behouden en in stand houden van het leven, en werd medische voeding gebruikt voor acuut herstel. De schijnwerpers zijn nu echter gericht op de kwaliteit van leven. Biedermann legde uit dat maaltijden een belangrijke manier zijn om verbonden te blijven met anderen en met iemands levensverhaal, en dat een benadering waarbij eten op de eerste plaats komt daarom altijd sterk wordt aanbevolen om de menselijke waardigheid en onafhankelijkheid te beschermen. Om dit te bevorderen is het belangrijk om echt aantrekkelijke voedingsplannen te ontwikkelen die voedingsmiddelen met een hoge voedingswaarde bevatten en die voldoen aan de voorkeuren van ouderen. Degenen die betrokken zijn bij de zorg voor ouderen moeten daarom nadenken over hoe we nieuwe voedingsproducten kunnen innoveren die een positieve en leuke eetervaring bieden en die helpen om uitdagingen te overwinnen die vaak voorkomen bij ouderen, zoals dysfagie.

Bij dsm-firmenich hebben we een grondige kennis van de voedingsbehoeften van patiënten van alle leeftijden. Daarom hebben we een ongeëvenaarde reputatie in het leveren van wetenschappelijk onderbouwde innovatie in elke fase van de ontwikkeling van uw product. Hier is meer voor nodig dan alleen ingrediënten. Daar is een partner voor nodig.