Hoe ondervoeding aanpakken en immuungezondheid ondersteunen door grootschalige verrijkingsprogramma's

• Het verband tussen goede voeding en een optimale immuunfunctie wordt steeds meer benadrukt door overheidsinstanties.^1,2 Kwetsbare bevolkingsgroepen hebben echter vaak geen toegang tot voedzaam voedsel of kunnen het zich niet veroorloven, waardoor ze een hoger risico lopen op ondervoeding. Hierdoor kunnen ze een zwakker immuunsysteem hebben en dus vatbaarder zijn voor infecties en ziekten.
  
• Verrijking is een van de meest effectieve, veilige en kostenefficiënte manieren om voedingstekorten aan te pakken, de gezondheid van het immuunsysteem te ondersteunen en de economische ontwikkeling in lage- en middeninkomenslanden positief te beïnvloeden.
• In ons meest recente Ask-the-Expert interview bespreken Yannick Foing, Global Director Nutrition Improvement bij dsm-firmenich, en Maaike Bruins, Lead Scientist Public Health Nutrition bij dsm-firmenich, het potentieel van grootschalige programma's voor verrijking van voedingsmiddelen voor het verbeteren van de voedingsstatus en de immuungezondheid van alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest kwetsbare ter wereld.

Redacteur Sprekende Voeding: Kwetsbare bevolkingsgroepen hebben al te maken met een reeks uitdagingen, zoals veel armoede en ongelijkheid, ondergefinancierde gezondheidssystemen en beperkte financiële reserves. Kunt u ons vertellen waarom de gezondheid van het immuunsysteem zo'n belangrijke overweging is voor deze populaties?

Maaike Bruins: In tijden van crisis is een gezond immuunsysteem van cruciaal belang om het lichaam te beschermen tegen infecties en om sneller te herstellen tijdens een ziekte, waarbij het verband tussen voeding en immuunfunctie steeds meer wordt benadrukt door overheidsinstanties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie.³ Zelfs vóór COVID-19 leed bijna een derde van de wereldbevolking aan ziekten en vroegtijdige sterfte als gevolg van voedingstekorten. Aangezien de pandemie gevolgen heeft voor de voedselvoorziening, lijdt het geen twijfel dat zij alle vormen van ondervoeding verergert, van tekorten aan calorieën tot tekorten aan micronutriënten, waardoor met name de meest kwetsbare bevolkingsgroepen worden getroffen.⁴ Hierdoor lopen deze bevolkingsgroepen waarschijnlijk een nog hoger direct risico op infectieziekten. Bovendien kan de ingrijpende impact van de COVID-19 pandemie op de voeding op jonge leeftijd ongekende levenslange gevolgen hebben voor het toekomstige onderwijs, de risico's op chronische ziekten en de algemene vorming van menselijk kapitaal.⁵

Yannick Foing: Ondervoeding is een heersende crisis in de volksgezondheid en heeft ernstige gevolgen voor de menselijke gezondheid en de sociaaleconomische ontwikkeling. Goede voeding speelt een belangrijke rol bij de ondersteuning van een gezond immuunsysteem⁶ en de algehele gezondheid. Van lagere kosten voor gezondheidszorg en minder ziektedagen tot betere prestaties op het werk en op school, het leveren van de juiste voeding aan degenen die dit het meest nodig hebben kan een positieve invloed hebben op economische ontwikkeling en welvaart.

Door ervoor te zorgen dat iedereen zowel de calorieën als de micronutriënten binnenkrijgt die ze nodig hebben, kunnen ze weerbaarder worden tegen infecties, sneller herstellen tijdens ziekte en gezond blijven. Micronutriënten zoals vitamine D en C en zink zijn bijvoorbeeld cruciaal voor een goed functionerend immuunsysteem en spelen een essentiële rol in het bevorderen van gezondheid en welzijn.⁷ 

Hoe is de perceptie van immuungezondheid veranderd sinds het begin van de COVID-19 pandemie?

Yannick Foing: Een jaar na de COVID-19 pandemie is de bezorgdheid van de consument over immuniteit toegenomen en het bewustzijn over de belangrijke rol die voeding speelt in de gezondheid van het immuunsysteem neemt wereldwijd toe, in alle sociaaleconomische groepen.⁸ Dit bewustzijn strekt zich ook uit naar zowel de private als de publieke sector - met beleidsmakers die nu nog beter op de hoogte zijn van de kritieke impact van voeding op de volksgezondheid en het rendement van voedingsinterventies.

Lopen bepaalde bevolkingsgroepen een hoger risico op een slechte immuungezondheid?

Yannick Foing: Mensen met lagere inkomens kunnen zich vaak geen voedzaam voedsel veroorloven en lopen een groter risico op ondervoeding die een negatieve invloed kan hebben op de gezondheid van het immuunsysteem. Dit is een grote uitdaging voor kwetsbare groepen zoals schoolkinderen, werknemers en zwangere vrouwen. Tekorten aan micronutriënten komen echter niet alleen voor bij bevolkingsgroepen met een laag inkomen, maar bij alle inkomensgroepen. De publieke en private sectoren hebben de verantwoordelijkheid om samen te werken en ervoor te zorgen dat betaalbare en ambitieuze voedingsoplossingen toegankelijk zijn voor iedereen, overal. 

Maaike Bruins: Vrouwen en kinderen zijn bijzonder kwetsbaar voor tekorten aan micronutriënten en een slechte immuungezondheid. Ontoereikende voeding - vooral tijdens de eerste 1000 dagen vanaf het begin van de zwangerschap tot het tweede levensjaar - kan de groei en ontwikkeling van een baby schaden en invloed hebben op zijn of haar vermogen om het goed te doen op school en zijn of haar vermogen om later in het levensonderhoud te voorzien. In veel samenlevingen zijn vrouwen zorgverleners en vormen ze een groot deel van de eerstelijns gezondheidswerkers, wat betekent dat ze een sterk, gezond immuunsysteem nodig hebben in tijden van crisis. De aanpak van ondervoeding bij vrouwen en kinderen moet daarom een centrale pijler zijn in de wereldwijde COVID-19-reactiestrategie.

Welke oplossingen kunnen helpen om de toegang te verbeteren tot voedzaam voedsel dat de gezondheid van het immuunsysteem ondersteunt?

Yannick Foing: Versterking is een van de meest effectieve, veilige en kostenefficiënte manieren om tekorten bij de hele bevolking aan te pakken. Het kan de voedingswaarde van basisvoedingsmiddelen zoals rijst, tarwemeel en maïs verhogen door essentiële vitamines en mineralen toe te voegen of te vervangen die tijdens de verwerking verloren zijn gegaan - zonder de smaak, kookbehoeften of het dieet en de voorkeuren van de consument te veranderen. Verrijking van basisvoedingsmiddelen kan ook aanzienlijke sociale en economische voordelen opleveren - uit onderzoek blijkt dat een jaarlijkse investering van 19 miljoen dollar in verrijking van voedingsmiddelen 570 miljoen dollar aan voordelen kan opleveren in termen van verbeterde gezondheid, lagere sterfte door   en meer inkomensmogelijkheden ter waarde van 1 miljard dollar.⁹

Grootschalige verrijkingsprogramma's met basisvoedingsmiddelen, een langetermijninvestering met alle belanghebbenden, kunnen helpen om ondervoeding te bestrijden en de immuungezondheid van grote bevolkingsgroepen te verbeteren. Deze interventies kunnen ook gericht worden op specifieke bevolkingsgroepen via voedingsprogramma's voor werknemers of schoolvoedingsprogramma's. De meeste kant-en-klare maaltijden voor werknemers in landen met een laag of middeninkomen bestaan grotendeels uit basisvoedingsmiddelen waarin essentiële vitamines en mineralen ontbreken.¹⁰ Verrijkte voedingsmiddelen die centraal over de werkplek worden verdeeld, bieden zowel werkgevers als overheden de mogelijkheid om veel werknemers te bereiken, te zorgen voor een optimale gezondheid van het immuunsysteem en de levenskwaliteit te verbeteren, waardoor de productiviteit en de veerkracht van de toeleveringsketen toenemen. Door te zorgen voor een optimale voeding en levenskwaliteit van de huidige beroepsbevolking kunnen werkgevers tot wel 6 dollar terugverdienen per 1 dollar die ze investeren in de voeding van hun werknemers.¹¹

Ondertussen kunnen schoolvoedingsprogramma's verrijkte maaltijden verstrekken aan kinderen op school, en verrijking op de plaats van gebruik, zoals micronutriëntenpoeders (MNP's), kan ook helpen bij het bestrijden van ondervoeding bij kinderen. Deze oplossingen, die al op grote schaal worden gebruikt door regeringen en het Wereldvoedselprogramma, worden geleverd in zakjes die rechtstreeks in schoolmaaltijden kunnen worden gemengd en hebben geen enkele invloed op de eigenschappen van voedsel - zoals smaak en textuur -, waardoor de consumptie beter wordt nageleefd. MNP's kunnen ook worden uitgedeeld voor thuisgebruik voor degenen die niet naar school kunnen vanwege sluitingen of ziekte. Optimale voeding op school kan de cognitieve functie en immuniteit van kinderen ondersteunen en ouders stimuleren om hun kinderen naar school te sturen, zodat ze consequent naar school gaan en later in hun leven zowel academisch als professioneel beter presteren.

Naast schoolvoeding en voedingsinterventies voor werknemers, kan de privésector ook een rol spelen in het verhogen van de toegang voor consumenten tot en de beschikbaarheid van verrijkte producten die de immuunfunctie ondersteunen. Aangezien 60% van de consumenten zich zorgen maakt over hun immuniteit, is er een duidelijke vraag naar doelgerichte, nutriëntenrijke oplossingen die gericht zijn op het optimaliseren van de immuungezondheid.¹²

Wat is de rol van voedingsoplossingen die de gezondheid van het immuunsysteem en voedingsinterventies op het gebied van de volksgezondheid ondersteunen bij het bijdragen aan de VN-doelen voor duurzame ontwikkeling?

Maaike Bruins: De Duurzame Ontwikkelingsdoelstelling (SDG) 2 van de Verenigde Naties (VN) streeft naar het beëindigen van honger en alle vormen van ondervoeding in de wereld, terwijl SDG 3 streeft naar een goede gezondheid en welzijn voor bevolkingen wereldwijd. Het bereiken van deze doelen is een uitdaging die nog urgenter is geworden in het licht van COVID-19, waarbij overheidsinstanties steeds meer de nadruk leggen op de verwoestende impact die de pandemie heeft op zowel de wereldwijde ondervoedingscrisis als de volksgezondheid. De pandemie zal waarschijnlijk nieuwe gebieden van voedselonzekerheid creëren en zou de honger in de wereld met 12% tot 20% (83-132 miljoen mensen) kunnen doen toenemen.¹³

Universele toegang tot betaalbaar voedzaam voedsel is daardoor nog belangrijker geworden en vereist grootschalige oplossingen. Voedingsinterventies kunnen veel mensen bereiken en hun voedingsstatus verbeteren, waardoor er sneller vooruitgang wordt geboekt bij het behalen van de SDG's 2 en 3 van de VN.

Hoe ondersteunt dsm-firmenich de voedingsindustrie, overheden en NGO's bij het bieden van kosteneffectieve, veilige en voedzame oplossingen voor kwetsbare groepen?

Yannick Foing: Wij zien een wereld zonder ondervoeding die betere levens voor iedereen creëert. Maar voor het bereiken van deze visie is meer nodig dan alleen producten. Daar is een partner voor nodig. Door samen te werken met de publieke en private sector creëert dsm-firmenich betaalbare, ambitieuze en toegankelijke voedingsoplossingen die kunnen helpen om de groeiende wereldbevolking gezond te houden. 

We werken samen met overheden, donoren, niet-gouvernementele organisaties (NGO's) en VN-organisaties om effectieve voedingsinterventies te introduceren, waaronder grootschalige programma's die gebruikmaken van verrijking van basisvoedingsmiddelen, volksgezondheidssupplementen of MNP's. dsm-firmenich helpt zijn partners ook bij het uitrollen van interventies met meervoudige supplementen voor micronutriënten (MMS) om de voeding van moeders te verbeteren in regio's waar veel voedingstekorten voorkomen of waar de voedselvoorzieningsketens ernstig verstoord zijn.14 En dsm-firmenich richt zich op het vergroten van het bewustzijn van de gezondheids- en economische voordelen van voedingsinterventies om de implementatie ervan wereldwijd te versnellen.